Paige đã quyết định đòi phải biết sự thật về cha mẹ cô, và cô ấy đã biết được một phần sự thật về gia đình mình. Ngay cả Gabriel – handler hiện tại của Philip và Elizabeth – cũng cho rằng đấy là một động thái phải làm, có lẽ họ ám chỉ việc để Paige dần làm quen với sự thật là bước chuẩn bị để gia nhập KGB. Sau thảm kịch do Jared gây ra KGB vẫn không từ bỏ ý định đào tạo con của các agent trở thành thế hệ agent thứ hai ở Mỹ, tất nhiên là người cộng sản dễ gì từ bỏ 🙂

Tuy vậy thực tế cho Paige biết sự thật càng ngày càng gây ra thêm nhiều rắc rối. Dù yêu cầu đầu tiên là không được tiết lộ với bất kỳ ai và biết sự thật nghĩa là phải chịu trách nhiệm nhưng Paige tỏ ra không kiểm soát được mình khi thường xuyên chất vấn về công việc của cha mẹ và về gia đình. Chuyến đi tới Tây Đức để Elizabeth gặp lại mẹ lần cuối và Paige có cơ hội gặp bà của mình cũng không giúp mọi chuyện khá hơn. Paige đơn giản là vẫn không tin cha mẹ mình, và hoàn toàn không hiểu tại sao họ lại làm agent.

Lo ngại của Philip và Elizabeth khi Paige tham gia sinh hoạt ở một nhà thờ và sau đó còn cải đạo theo Tin lành là hoàn toàn hợp lý, tiếc rằng họ đã không thể ngăn chặn được việc đó, cũng như đã phải tiết lộ sự thật. Tôi cho rằng đây là hai nước đi sai lầm nhất, và họ có thể bị hạ gục bởi lý do này thay vì bị FBI hay CIA gài bẫy.

Chuyện gì phải đến cuối cùng đã đến, Paige đã tiết lộ cha mẹ mình là người Nga cho pastor Tim. Paige đơn giản là đã không giữ lời hứa giữ bí mật và sẽ không chỉ chừng đó thông tin bị tiết lộ. Paige là một teenager và mất lòng tin vào gia đình mình, thiếu kinh nghiệm sống (tất nhiên rồi), tin tưởng hoàn toàn pastor Tim thì làm sao mà giữ nổi bí mật gì.

Tôi đã xem tới season 3, Philip mới nhận được một tin buồn từ cấp trên rằng Irina mới bị bắt một tháng trước đó ở Brazil và sẽ được đưa về Liên Xô để xét xử. Irina không phản bội tổ quốc mà chỉ đơn giản là cô ấy thấy đã cống hiến đủ rồi và muốn trốn chạy để sống một cuộc sống mới. Nhưng đấy cũng là một tội và dù có chạy qua Brazil thì vẫn không thoát. Cậu con trai của họ nay đã 20 tuổi và đang trong quân đội là có thật, đúng như Irina đã nói khi họ gặp nhau ở NYC hai năm trước, lần đầu sau 20 năm xa cách, và giờ thì chắc chắn đó cũng là lần cuối.

Ngoài công việc thì giờ Philip và Elizabeth cũng có những rắc rối nhỏ với Paige, cô con gái 14 tuổi của họ. Cô bé này do vô tình quen một cô bạn rồi đã tham gia sinh hoạt ở một nhà thờ, thậm chí cuối cùng đã quyết định trở thành một tín đồ Tin lành. Paige là một teenager Mỹ và muốn tự do, muốn chứng tỏ bản thân, và thực ra cũng chưa có làm việc gì không đúng nhưng với những người cộng sản như cha mẹ cô bé thì đấy là một cú sốc.

Một rắc rối lớn với Paige mà họ không muốn nhưng cũng không có lựa chọn nào khác là KGB đã chọn Paige (cũng như những đứa con của các điệp viên khác) để đào tạo thành thế hệ điệp viên thứ 2 ở Mỹ. Câu chuyện Jared đã lén làm việc cho KGB mà chính cha mẹ cậu (một cặp vợ chồng điệp viên khác) không biết, rồi trong một phút nóng giận đã bắn chết cả cha mẹ và em gái mình là một thảm kịch kinh hoàng mà Philip và Elizabeth cùng những đồng đội KGB khác của họ đã không bao giờ tưởng tượng ra.

Họ cũng được yêu cầu thực hiện những nhiệm vụ nguy hiểm hơn và có lần cũng suýt mất mạng khi gặp các đối thủ không phải hạng vừa. Dù chậm nhưng theo thời gian và xâu chuỗi các vụ việc FBI cũng từ từ nhận dạng được kẻ thù của họ, lưới được giăng ra và ngày càng thu hẹp lại. FBI cũng suýt nữa bắt được một con cá to và Elizabeth cũng thêm một lần chết hụt. CIA cũng muốn giăng một cái lưới của họ.

Họ cảm thấy mệt mỏi hơn trước, có nhiều rắc rối đời thường hơn, nhiều đồng đội của họ gục ngã hơn, và họ cũng đã cảm thấy rõ hơn nhiều mối nguy hiểm đang rình rập. Không có gì là ngạc nhiên nếu một ngày nào đó một người rời nhà để thực hiện nhiệm vụ và không bao giờ trở về.

Bối cảnh trong phim là đầu thập niên ’80 của TK20 trong không khí căng thẳng của Chiến tranh lạnh (Cold War), đã là 20 năm sau khi hai điệp viên KGB đặt chân lên nước Mỹ. Khi tới Mỹ họ đều mới chỉ hơn 20 tuổi, đều đã trải qua một thời kỳ huấn luyện của KGB, dù đóng giả là một cặp vợ chồng nhưng họ vẫn còn là những người xa lạ chỉ mới biết nhau.

Hơn 20 năm sống ở Mỹ họ đã có một vỏ bọc rất chắc chắn (deep cover) trong một hãng du lịch nhỏ, với một gia đình, và hai đứa con. Tất nhiên họ cũng đã thực hiện thành công rất nhiều nhiệm vụ và được tổ chức tin cậy. Họ có thể không sợ chết, có thể rất giỏi nghiệp vụ, nhưng cuộc đời điệp viên của họ có lẽ khó khăn lớn nhất là về tinh thần, cuộc sống cá nhân của họ dù phải chôn sâu nhưng họ không thể quên nó.

Elizabeth trẻ hơn và chỉ còn có mẹ khi rời tổ quốc đến một xứ hoàn toàn xa lạ, thời gian đầu cô cũng gặp nhiều vấn đề về tinh thần. May mắn thay lại gặp Gregory – một thanh niên ra đen cũng tràn đầy lý tưởng cao đẹp – để có thể tin cậy và sống một cuộc sống cá nhân hơn so với người chồng-đồng chí của mình. Hơn cả mong đợi, lại còn chiêu dụ được Gregory làm việc cho KGB 😀

Philip (tên thật là Misha) thậm chí còn phải đánh đổi nhiều hơn nữa, anh có cha mẹ già ở tổ quốc, anh có một mối tình ngắn ngủi với một cô gái khác (Irina) cũng là điệp viên KGB để rồi mỗi người phải đến một nơi xa lạ để sống một cuộc sống khác mà không hẹn ngày gặp lại.

Hơn 20 năm sau Misha mới gặp lại Irina (tới từ Canada) trong một nhiệm vụ ở NYC, cả hai đều đã có gia đình và đã sống một cuộc sống hoàn toàn khác, nhưng họ không thể quên cuộc sống thật của họ hơn 20 năm trước. Irina muốn dừng lại, cô không phản bội tổ quốc mà chỉ muốn biến mất, muốn sống một cuộc sống bình thường, và có Misha trong cuộc sống đó.

Nhưng Misha nay đã là Philip và có một gia đình mà đến giờ phút này nó quan trọng với anh như một gia đình thực sự, dù anh vẫn còn khó chịu vì Elizabeth – người vợ và đồng chí của anh – đã không tin tưởng anh hoàn toàn. Misha đã từ chối ra đi cùng Irina và chắc sẽ không bao giờ gặp lại cô ấy nữa.

Dù có những giây phút yếu đuối, dù có những lúc giao động, thậm chí bất bình khi bị tổ chức nghi ngờ lòng trung thành của mình nhưng sau cùng những điệp viên Cộng sản luôn được khắc hoạ là những con người chấp nhận hi sinh tất cả vì lý tưởng. Không phải lúc nào họ cũng sẵn sàng vì điều đó, nhưng khi phải chọn thì họ chấp nhận, họ chiến đấu vì tổ quốc.

Bộ phim bắt đầu với một tình huống gay cấn, ba điệp viên KGG gài bẫy và bắt cóc một điệp viên KGB (Nikolai Timoshev) đã hợp tác với FBI và được trả 3 triệu dollar. Do ở phút chót kẻ sắp bị bắt cóc với kinh nghiệm của mình đã cảm thấy có một cái bẫy nên kế hoạch bắt cóc đổ bể: mất nhiều thời gian hơn cho màn đuổi bắt, một kẻ bắt cóc bị đâm trọng thương và chết trong bệnh viện, kẻ bị bắt cóc không kịp lên tàu để về tổ quốc chịu tội phản bội.

Hai kẻ bắt cóc còn lại tên là Elizabeth và Philip, họ là một cặp vợ chồng và có hai đứa con, có một ngôi nhà như hàng triệu gia đình người Mỹ khác. Họ đều là người Liên Xô và đã đến Mỹ năm 1965, họ không phải là vợ chồng thật, họ là điệp viên KGB.

Trong lúc chưa biết xử lý thế nào, kẻ phản bội đã bị bắt cóc tạm thời bị nhốt trong cốp xe trong garage. Thật trùng hợp, ngày hôm sau họ có một hàng xóm mới và người chồng trong gia đình (Stan) mới chuyển tới đó lại là một nhân viên chống phản gián của FBI 🙂

Tình thế trở nên nguy hiểm hơn và Philip tỏ ra giao động khi biết rằng nếu nộp lại kẻ bị bắt cóc kia cho FBI thì sẽ được 3 triệu dollar của kẻ đó vì đã tha mạng, và thêm 3 triệu dollar nữa do FBI trả. Một số tiền rất lớn và họ có thể thay đổi cuộc sống hoàn toàn, Philip nghĩ rằng anh ta đã cống hiến đủ cho tổ quốc và giờ muốn có một cuộc sống mới, một cuộc sống thật như những người Mỹ. Tất nhiên “vợ” anh ta, và chắc chắn là các đồng chí của anh ta ở đất mẹ xa xôi, đã coi anh ta bị Mỹ hoá, bị thoái hoá đạo đức người và xa rời lý tưởng XHCN, và trở thành kẻ phản bội.

Elizabeth muốn giết kẻ phản bội để trả thù riêng. Philip muốn hợp tác với FBI và cuối cùng quyết định tự thực hiện một mình. Hai người bất đồng và Elizabeth muốn tự tay giết kẻ phản bội nhưng phút cuối đã từ bỏ ý định đó (sau khi đánh nhau một hồi) khi đại uý Teshimov cho biết rằng anh ta không muốn hurt (rape) Elizabeth trong một buổi training năm xưa, và đấy chỉ là it was a part of the job, a perk. Nhưng sau khi biết sự thật đó Philip đã giết Timoshev.

Và sau đó hai người trở thành vợ chồng thật sự chứ không còn chỉ đóng vai ;). Đóng vai vợ chồng có lẽ là những vai diễn khó khăn nhất với các điệp viên, mà không chỉ với các cặp điệp viên cộng sản dù chúng ta thường gặp nhiều hơn. Trong một bộ phim mà tôi quên tên, bối cảnh ở Tây Ban Nha thời chiến tranh lạnh, cũng có một cặp điệp viên CIA đóng vai vợ chồng giả 😀